Beynəlxalq iqlimşünaslar qrupu üç il əvvəl Sahara səhrasından Avropaya sovrulan tozun tərkibində radioaktiv izotopların izlərinin olduğunu aşkar edib. Lakin onların mənbəyi əvvəllər güman edildiyi kimi 1960-cı illərdəki Fransanın nüvə sınaqları deyildi.
Tədqiqat Science Advances (SciAdv) elmi jurnalında dərc olunub.
2022-ci ildə Saharada baş verən güclü toz fırtınası tozu Avropaya daşıdı. Alimlər onun tərkibində 1960-cı illərdə Əlcəzair səhrasında aparılan Fransa nüvə sınaqları ilə əlaqəli radioaktiv hissəciklərin olub olmadığını yoxlamaq qərarına gəliblər.
Komanda bütün Avropadan toplanmış 53 toz nümunəsini təhlil edib. Nəticələr göstərdi ki, tozun tərkibində həqiqətən də radioaktiv izotoplar var, lakin onların konsentrasiyası insan sağlamlığı üçün təhlükə yaratmaq üçün çox aşağı idi.
Plutonium izotop nisbətlərinin təhlili göstərdi ki, onların mənbəyi fransız bombaları deyil, 1950-1960-cı illərdə ABŞ və SSRİ tərəfindən aparılan daha güclü nüvə sınaqlarıdır.
“Tozdakı plutonium izotoplarının nisbəti ABŞ və SSRİ tərəfindən partlatılmış bombaların xüsusiyyətlərinə uyğundur” dedi alimlər.