ABŞ, Almaniya və Danimarka alimləri ilk dəfə Dehnel fenomeninin genetik mexanizmlərini – sivri quşların qışda beyinlərinin ölçüsünü azaltmaq və yazda onu bərpa etmək üçün heyrətamiz qabiliyyətini deşifrə ediblər.
Polşa zooloqu Avqust Dehnelin adını daşıyan bu uyğunlaşma cəmi 5-12 qram ağırlığında olan bu kiçik məməlilərə sərt soyuqdan sağ çıxmaq üçün lazım olan enerjiyə qənaət etməyə imkan verir. Əsər eLife jurnalında dərc olunub.
Beyin həcminin dörddə birindən çoxu da daxil olmaqla bədən çəkisinin 18%-ə qədər azaldaraq, sivri quşlar (Sorex araneus) sərt qışlardan sağ çıxmaq üçün resursları effektiv şəkildə qoruyurlar. Alimlər yeni işdə bu prosesi tənzimləyən bir neçə əsas gen müəyyən ediblər. Tədqiqatçılar həmçinin bu genlərin maddələr mübadiləsinin, hüceyrə ölümünün və beynin enerji mübadiləsindən və mövsümi dəyişikliklərə cavab verən hipotalamusda fəaliyyətin tənzimlənməsində iştirak etdiyini tapdılar.
Stony Brook Universitetinin təkamülçü bioloqu Uilyam Tomas, məqalənin aparıcı müəllifi, “Biz müxtəlif fəsillərdə farelərin hipotalamusunu digər məməlilərin hipotalamusunu müqayisə etməyə imkan verən unikal məlumat dəsti yaratdıq” dedi.
