Alimlər bitkilərin təkamülünün qədim sirrini açıblarbackend

Wageningen Universitetinin Hollandiyalı alimləri, bitkilər üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən və böyümə və inkişafdan məsul olan ARF zülalının 600 milyon il əvvəl – ilk bitkilərin ortaya çıxmasından 100 milyon il əvvəl meydana gəldiyini kəşf etdilər.

Tədqiqat Nature Communications (NatComms) jurnalında dərc olunub.

ARF (auxin cavab faktoru) zülalı bitki artımının tənzimlənməsində əsas rol oynayır. İşığa yönəldilmiş böyümə (fototropizm) və kök inkişafı kimi prosesləri idarə edən auxin hormonuna cavab verir.

Alimlər ARF-nin mənşəyini bitkilərin birhüceyrəli əcdadı, yaşıl yosun Chlorokybus melkonianii ilə əlaqələndirdilər. Məlum oldu ki, ARF iki protein fraqmentinin: xromatin və transkripsiya faktorlarının birləşməsi nəticəsində meydana çıxıb. Birincisi zülalların qarşılıqlı təsirindən məsuldur, ikincisi isə DNT-yə bağlanır və gen fəaliyyətini tənzimləyir.

Maraqlıdır ki, xromatin faktoruna təkcə bitkilərdə deyil, insanlarda, heyvanlarda və göbələklərdə də rast gəlinir. Bununla belə, bitkilərdə kompleks böyümə tənzimləmə sisteminin bir hissəsinə çevrilərək yeni bir funksiya əldə etdi.