Çin və Avstraliyadan olan beynəlxalq alimlər qrupu okean plitələrindən olan karbonun almazların əmələ gəlməsinə və qədim kontinental platformaların sabitliyinə necə təsir etdiyini izah edən əsas mexanizm kəşf ediblər.
Tədqiqat Science Advances (SciAdv) elmi jurnalında dərc olunub.
Çin Elmlər Akademiyasının Quançjou Geokimya İnstitutunun mütəxəssisləri əcnəbi həmkarları ilə birlikdə yuxarı mantiyada şəraitin modelləşdirilməsi üzrə bir sıra təcrübələr aparıblar. Məlum oldu ki, okean plitələrinin subduksiyasından yaranan karbonat ərimələri temperaturdan asılı olaraq fərqli davranırlar.
Soyuq şəraitdə (qədim kratonların 250-660 km altında) onlar bərpa olunur və kontinental plitələri gücləndirən almazlar əmələ gətirir. Ancaq isti mantiya axınlarında (şleyflər) eyni ərimələr süxurları oksidləşdirir, litosferi zəiflədir və vulkanik fəaliyyətlə səthdə yüksəlişə səbəb olur.
“Bu, bəzi kratonların niyə milyardlarla il sabit qaldığını, digərlərinin isə dağıldığını izah edir” deyə məqalənin aparıcı müəllifi professor Yu Wang izah edir.
