ABŞ və Böyük Britaniyadan olan beynəlxalq fiziklər qrupu ilk dəfə yüksək enerjili elektronların şüalarının spagetti kimi plazma zəncirlərinə çevrildiyi nadir plazma qeyri-sabitliyini aşkar ediblər.
Tədqiqat Physical Review Letters (PRL) elmi jurnalında dərc olunub.
Plazma elektrik cərəyanını keçirə bilən və maqnit sahələrindən təsirlənən ionlar və elektronlar kimi yüklü hissəciklərin super isti qarışığıdır. Plazmada qeyri-sabitlik ona görə baş verir ki, bir istiqamətdə və ya müəyyən bir bölgədə hissəciklərin axını digər hissələrdən fərqlənə bilər və bu, bəzi hissəciklərin nazik, spagettiyə bənzər iplər şəklində qruplaşmasına səbəb olur. Weibel cərəyanının qeyri-sabitliyi kimi tanınan bu filamentlər öz maqnit sahəsini yarada bilər ki, bu da plazmanın qalan hissəsini daha da sabitsizləşdirir.
Təcrübədə tədqiqatçılar yüksək enerjili elektron şüası yaratmaq üçün əvvəlcə stasionar plazmaya yüksək intensivlikli lazer vurdular.
Lazerdəki fotonlar plazmadakı elektronlara enerjili təkan verə, onları lazer istiqamətində itələyə bilər. Plazma mükəmməl dayanıqlı və vahid olsaydı, sürətli avtomobillərin hamar trafikdən keçdiyi kimi, bu elektron şüası ondan rəvan keçə bilərdi.
