ABŞ, Almaniya və Avstriyadan olan alimlər qrupu cazibə qüvvəsinin kvant sistemlərinə təsirini öyrənmək üçün üsul təklif ediblər. Onlar müəyyən ediblər ki, belə saatlardakı atomlar cazibə qüvvəsinin təsirinə baxmayaraq, bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəyə girə və hətta rəqslərini sinxronlaşdıra bilirlər. Bu kəşf iki nəzəriyyə arasında dərin əlaqə olduğunu göstərir.
Əsər Physical Review Letters (PRL) jurnalında dərc olunub.
Yüz ildən artıqdır ki, fiziklər mikro dünyanı idarə edən kvant mexanikasının qanunlarının Kainat miqyasında cazibə qüvvəsini təsvir edən ümumi nisbilik nəzəriyyəsi ilə necə əlaqəli olduğunu anlamağa çalışırlar. Son tədqiqatlar göstərdi ki, optik atom saatları bu fundamental problemi öyrənmək üçün güclü vasitə ola bilər.
Optik atom saatları ən dəqiq vaxt ölçənlərdən biridir və optik qəfəs adlanan xüsusi strukturda atomları lazerlə tutmaqla işləyir. Bu atomlar kvant təsirlərinə məruz qalır, lakin onların ritmi Eynşteynin proqnozlaşdırdığı qravitasiya qırmızı sürüşməsi ilə dəyişir: daha güclü qravitasiya sahəsində zaman daha yavaş axır.
Professorlar Jun Ye və Ana Maria Reyin başçılıq etdiyi tədqiqatçılar qrupu cazibə qüvvəsinin atom saatlarında kvant dolaşıqlığına və qarşılıqlı təsirlərə təsirini öyrənmək üçün üsullar hazırlayıb. Məlum olub ki, qravitasiya effektləri atomların sinxronlaşması və dolaşıq vəziyyətlərin yaranması kimi gözlənilməz hadisələrə səbəb ola bilər. Qravitasiyanın qırmızı yerdəyişməsi nəticəsində yaranan gecikmələr fərqinə baxmayaraq, bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan atomlar öz salınımlarını sinxronlaşdıra bilirlər. Bu kəşf təsdiq edir ki, kvant qarşılıqlı təsirləri atomların vahid, əlaqələndirilmiş davranışını yaradaraq cazibə qüvvəsinin təsirlərini ləğv edə bilər.
