Alimlər orqan regenerasiyasını anlamaqda irəliləyiblərbackend

Lancaster Universitetinin britaniyalı alimləri badamcıqların cərrahi yolla çıxarılmasından sonra bərpa oluna biləcəyini aşkar ediblər.

Araşdırma The Conversation-da dərc edilib.

Limfa sisteminin bir hissəsi olan badamcıqlar orqanizmi infeksiyalardan qorumaqda mühüm rol oynayır. Ancaq xroniki iltihab halında onları çıxarmaq lazımdır. Badamcıqların yalnız bir hissəsinin çıxarıldığı qismən tonzillektomiya onların mümkün yenidən böyüməsinin səbəblərindən biridir.

Bu üsul sağalma müddətini azalda və ağırlaşma riskini azalda bilər, lakin xəstələrin təxminən 6%-də, xüsusən də uşaqlarda badamcıqlar yenidən böyüyə bilər, bəzən təkrar əməliyyat tələb olunur.

Tədqiqatçılar uşaqlıqda badamcıqları çıxarıldıqdan 40 il sonra tamamilə bərpa edilən Katie Golden adlı ABŞ sakininin işinə baxıblar. Alimlərin fikrincə, orqanların yenidən böyüməsi onların qalıq toxuması yeni iltihaba məruz qaldıqda baş verir.

Tonsil regenerasiyası orqan bərpasının yeganə nümunəsi deyil. Məsələn, qaraciyər toxumasının yalnız 10%-i qalsa belə, tam ölçüsünü bərpa edə bilir. Dalağın heyrətamiz bərpa qabiliyyəti də var: zədələnmədən və ya çıxarıldıqdan sonra onun fraqmentləri öz funksiyalarını yerinə yetirməyə davam edərək qarın boşluğunda “kök ala” bilər.