Alimlər qocalıqda xərçəngə tutulma riskinin niyə azaldığını izah edirlərbackend

Memorial Sluan-Kettering Xərçəng Mərkəzinin (ABŞ) alimləri müəyyən ediblər ki, qocalmış hüceyrələr özlərini yeniləmək qabiliyyətini və buna görə də xərçəngdə baş verən nəzarətsiz böyüməni itirirlər. Araşdırmanın nəticələri Nature jurnalında dərc olunub.

Tədqiqatçılar getdikcə daha çox yaşlanmanın xərçəng üçün ən vacib risk faktoru hesab edildiyini tapırlar. Bu, genetik mutasiyaların onilliklər ərzində hüceyrələrdə toplanması ilə bağlıdır.

Alimlər izah ediblər ki, ağciyər xərçənginə tutulma riski təxminən 70 yaşda insanlarda artır, lakin 80 və ya 85 yaşa çatdıqdan sonra bu ehtimal yenidən azalmağa başlayır. Bunun nə üçün baş verdiyini anlamaq üçün tədqiqatçılar siçanlarda insan ağciyər adenokarsinomasının replikası ilə eksperiment aparıblar ki, bu da dünyada xərçəngdən ölüm hallarının təxminən 7%-ni təşkil edir.

Elm adamları çox yaşlı siçanların NUPR1 adlı daha çox protein istehsal etdiyini aşkar ediblər. NUPR1 nə qədər çox olsa, dəmiri emal etməkdə çətinlik çəkən ağciyər hüceyrələri bir o qədər pis işləyir. Hüceyrələr tərkibində olan dəmirdən səmərəli istifadə edə bilmədiklərinə görə bərpa etmək qabiliyyətini qismən itiriblər.

Dəfələrlə və tez bir zamanda bərpa olunma və bölünmə qabiliyyəti birbaşa xərçənglə əlaqəli olduğundan, yaşlı siçanlar gənc həmkarlarına nisbətən daha az şiş inkişaf etdirdilər.