Beynəlxalq astronomlar qrupu sarı hipergiantlar – güclü maddə partlayışları ilə tanınan nəhəng ulduzlar üzərində beş illik araşdırma aparıblar.
Tədqiqatçılar diqqətlərini Rho Cas ulduzuna, eləcə də HR 8752 və HR 5171A-ya yönəldiblər. Nəticələr göstərdi ki, Rho Cassiopeiae hər 10-40 ildən bir səth istiliyində kəskin dəyişikliklərlə müşayiət olunan dövri partlayışlara malikdir. Əsər Astronomy & Astrophysics (A&A) jurnalında dərc olunub.
Sarı hipergiantlar qalaktikanın ən kütləvi və parlaq ulduzlarındandır və təkamülün son mərhələsindədirlər. Onlar Günəşdən yüz minlərlə dəfə daha parlaqdırlar və parlaq mavi dəyişən ulduzlara çevrilə və ya güclü fövqəlnova partlayışı ilə həyatlarını bitirə bilərlər.
1962-ci ildən 2020-ci ilə qədər olan məlumatların təhlili alimlərə Rho Cassiopeiae-nin temperatur dəyişikliklərini ilk dəfə dəqiqliklə kalibrləməyə imkan verib. Məlum oldu ki, partlayışlardan əvvəlki illərdə onun nəbzləri güclənir və zamanla uzanır. Son 138 il ərzində 10, 41, 40, 14 və 13 il fasilələrlə altı belə emissiya qeydə alınıb. Partlamalar zamanı ulduzun temperaturu 4500 ilə 7500 °C arasında dəyişir.
Belçika Kral Rəsədxanasından astronom Aleks Lobel qeyd edib ki, tədqiqat 138 illik məlumatları, o cümlədən 1885-ci ilə aid tarixi müşahidələri əhatə edib. Alimlər aşkar ediblər ki, güclü radial pulsasiyalar bu emissiyaların yaranmasında əsas rol oynayır.
