Astronomlar Nəhəng Qara Dəliklərin “Qaz güllələri”nin sirrini həll edirlərbackend

Beynəlxalq alimlər qrupu gözlənilməz bir kəşf etdi: superkütləvi qara dəliklər ətrafında çox sürətli küləklər davamlı axınlar deyil, daha çox qaz emissiyalarının bir növ “növbəsi”dir.

Araşdırma “Nature” elmi jurnalında dərc olunub.

Yaponiya-Amerika XRISM missiyasının unikal imkanlarından istifadə edərək, Yaponiya Aerokosmik Kəşfiyyat Agentliyinin və Durham Universitetinin (Böyük Britaniya) astronomları aşkar ediblər ki, qara dəliklər tərəfindən atılan küləklər müxtəlif sürətlə – işıq sürətinin 20-30%-i arasında hərəkət edən ən azı beş ayrı komponentdən ibarətdir.

“Biz əvvəllər bu küləklərin yumşaq cərəyanlar olduğunu düşünürdük, lakin məlum oldu ki, onlar daha çox qaz güllələri seriyasına bənzəyirlər” dedi tədqiqatın aparıcı müəlliflərindən biri olan professor Kristina Don.

Bu “güllələr” əvvəllər düşünüldüyündən 1000 dəfə çox enerji daşıyır. Bu o deməkdir ki, onların qalaktikalara təsiri daha güclü ola bilər. Məsələn, qaz emissiyaları qara dəliklərin böyüməsini ləngitməklə yanaşı, ulduz əmələ gəlməsini də tamamilə dayandıra bilər.