Beyində demensiyanın gözlənilməz tətikçisi tapılıbbackend

Beynin dəstəkləyici hüceyrələri olan astrositlərdə istehsal olunan molekullar demansın inkişafına kömək edə bilər. Weill Cornell Tibb Mərkəzinin alimləri belə nəticəyə gəliblər.

Tədqiqat Nature Metabolism jurnalında dərc olunub.

Alimlər diqqəti reaktiv oksigen növlərini (ROS) istehsal edən hüceyrə “elektrik stansiyaları” olan mitoxondriyaya yönəldiblər. Kiçik miqdarda ROS beyin funksiyasını dəstəkləyir, lakin onların həddindən artıq və ya nəzarətsiz istehsalı həyati vacib hüceyrə komponentlərinə zərər verir.

Komanda zərərli ROS-nun neyronların mitoxondrilərində deyil, neyronlarla qarşılıqlı əlaqədə olan astrositlərdə yarandığını aşkar etdi. Tədqiqatçılar ROS salınmasını maneə törədən bir maddə olan S3QEL tətbiq etdikdə neyronlar qorundu. Bu təsir yalnız astrositlərin iştirakı ilə müşahidə edildi, bu onların iltihabın və neyronların zədələnməsində əsas rolunu göstərir.

ROS immun reaksiya və metabolizmdə iştirak edən zülalları oksidləşdirir. Bu molekullar həmçinin neyrodegenerasiya ilə əlaqəli olanlar da daxil olmaqla minlərlə genin fəaliyyətini dəyişdirir. S3QEL bu prosesi effektiv şəkildə yatırır, digər antioksidantlar isə təsirsizdir.

Frontotemporal demanslı siçanlarda S3QEL-in tətbiqi hətta xəstəlik simptomlarının başlanmasından sonra müalicə başlasa belə, astrositlərin aktivləşməsini, neyroinflamasiyanı və zəhərli zülalların modifikasiyasını azaldır. Qarışığın uzun müddət istifadəsi heyvanların ömrünü də artırdı.